MediaNostalgie

Randstad (1)

10 juni '13 door Nico Fintelman (Smits)

Kabel - De jaren tachtig waren de jaren van de grote landpiraten.Veel van de beroemde grote stations in die tijd zaten in de Randstad. Of om nog iets preciezer te zijn: in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Daar begon het.

Al in 1977 waren er de eerste uitzendingen van Radio Decibel in Amsterdam. Slechts een gedeelte van het weekend en in de ether nauwelijks te ontvangen. Men straalde met een mini-zender in op de beginnende kabel en was daarop te ontvangen.

Overigens had toen nog maar een gedeelte van Amsterdam kabel. Een jaartje later doet nieuweling Radio Unique hetzelfde. Beperkt te ontvangen in de ether dus. Dit station is voortgekomen uit een middengolf piraat en is te beluisteren via de kabel op vrijdagochtend en zondagmiddag.

Maar in de zomer van 1979 liggen de activiteiten weer bijna stil omdat een aantal van de jocks dan actief is voor de Nederlandse uitzendingen van Radio Caroline, de zeezender.

In die tijd begint Decibel juist de zendtijd uit te breiden en krijgt zijn duidelijke muziek format. Pop in het genre new wave en disco/dance en er is veel ruimte voor nieuwe platen. Unique is meer een algemeen Top-40 station.

Atlantis - In 1980 gaan beide Amsterdamse stations ook 'echte' zenders installeren zodat ze nu in de hele stad op alle radio's zijn te horen en niet alleen meer op de kabel. De zendtijd wordt uitgebreid en Unique en Decibel worden steeds professioneler. Maar komen ook in de picture bij de overheid. Regelmatig volgen nu oppakacties en moeten er weer opnieuw masten en zenders worden geinstalleerd. De programma's worden gemaakt in studio's die niet bij de uitzendlocatie zitten dus worden met een kleine zender aangestuurd. En die studio's worden dan meestal niet in beslag genomen. En 1980 is ook het jaar dat de grotere stations in Rotterdam hun vorm beginnen te krijgen. Zowel Atlantis als Free Radio Rotterdam beginnen. Atlantis is een Top-40 station en FRR meer een popstation.

Hofstad - Ook in 1980 komen we de eerste grote namen in Den Haag tegen. Centrum Radio begint en wordt een familiestation. Eveneens het begin van Hofstad Radio. De mensen achter deze zender willen het meteen groots aanpakken en installeren de "Harry's". Grote omgebouwde communicatie zenders (voor bijvoorbeeld vliegvelden) die technisch erg goed zijn. En waaruit stevige vermogens zijn te halen, zeker een halve kilowatt. En zo knalt Hofstad door de Haagse regio. Het is ook het station dat als eerste piraat een professioneel jinglepakket laat inzingen. Het is bijna logisch dat de RCD veel belangstelling krijgt voor dit station en Hofstad wordt met regelmaat opgepakt. Acties die in 1981 steeds heviger worden als Hofstad een 24-uurs station wordt. En het op een gegeven moment presteert om een gigantische zendmast in Den Haag op te bouwen. Tevens komen er regelmatig locatie uitzendingen en de belangstelling en publiciteit is zo groot dat Veronica TV er een reportage komt maken. En daarin zien we de Hofstad jocks vol trots een aantal Harry's tonen.

Nieuws - Inmiddels zitten we dus in 1981. De Amsterdamse piraten zenden dan voornamenlijk uit op vrijdag en in het weekend. Decibel begint in de loop van het jaar met een eigen nieuwsdienst en dat is wel weer opvallend. Ook in Amsterdam begint in de loop van het jaar Radio Sjuul. Een station dat is genoemd naar de eigenaar en dat nogal eigenzinnig is en agressief naar de RCD. Maar ook naar de collega's want regelmatig worden hun zenders gestolen danwel gesabboteerd door Sjuul. In Rotterdam zijn Atlantis en FRR nu ook de hele week te beluisteren. En tevens is er daar het begin van Transatlantic. Dat is een popstation dat na verloop van tijd ook iedere dag in de ether is.

Gepakt - In de Randstad is het wel zo dat veel van de uitgezonden programma's niet live zijn maar op tape. En in alle gevallen geldt dat er heel veel uren met nonstop muziek gevuld worden. Dit dus in tegenstelling tot de NIjmeegse piraten waar 24-uur per dag live gepresenteerde programma's zijn. De stations in de drie grote steden zijn inmiddels erg populair en mede debet daaraan is uiteraard de niet zo beste radiosituatie van de officiele zenders, dan alleen de Publieke Omroep. De piraten doen het ook commerciel erg goed, er zijn veel reclamspots te horen. Ook een minder mooie overeenkomst tussen de drie grote steden: de RCD en politie voeren veel actie tegen hen. Allemaal worden ze met grote regelmaat opgepakt hetgeen de nodige energie, financien en doorzettingsvermogen kost. Tegen het einde van 1981 zijn met name in Den Haag de acties heel heftig.

Stad Den Haag - Als 1982 begint blijkt dat Hofstad in Den Haag zulke grote klappen heeft opgelopen met de oppakacties dat het station niet meer in de lucht is. Dat zal een half jaar duren, pas in juli 1982 is Hofstad weer terug. Centraal draait nog wel gewoon door en er komt een nieuweling: het is het radiostation Stad Den Haag. Een discostation en dat is behoorlijk uniek, 24 uur per dag alleen maar discomuziek. Stad Den Haag is na verloop van tijd elke dag in de ether en wordt erg populair bij de jeugd.

Een eindje verder, in Rotterdam, draaien de gote piraten ook gewoon verder. Transatlantic, FRR en Atlantis en verder zijn er bijvoorbeeld ook nog Radio Amerika, Havenstad Radio en Europoort Radio. Maar wel worden ook daar met grote regelmaat oppakacties uitgevoerd door de overheid. Met name Radio Atlantis moet het heel vaak ontgelden en we horen Paul van Delft op de zender fulmineren tegen deze overheid.

Firato - In dat jaar 1982 blijven ook de Amsterdamers actief. Unique gaat doordeweeks uitzenden van 7-19 uur en ook het gehele weekend en krijgt nu een eigen nieuwsdienst. Eveneens wordt er vanaf nu regelmatig locaal nieuws gebracht. In september zendt Unique uit vanaf de Firato (beurs voor particulieren electronica). En aan het einde van 1982 is men 24-uur per dag in de ether. Ook de andere stations in de hoofdstad blijven in dit jaar actief. Decibel is erg populair, zeker bij de jeugd en Radio Sjuul is er ook iedere dag maar blijft een vervelende collega. Nog steeds saboteert men de anderen en steelt hun zenders.

Schoorsteen - En dan komen we in het jaar 1983. In Amsterdam komt Unique landelijk in het nieuws met stunts. In het voorjaar worden de zender en antennes geplaatst in een enorme fabrieksschoorsteen. Door deze hoogte is Unique in half Nederland te ontvangen. Als een tijdje later de RCD en politie het station komen oppakken proberen ze vanuit een helicopter boven in die schoorsteen te komen maar dat mislukt. En dus moeten de ambtenaren met gevaar voor eigen leven dat hele stuk omhoog klimmen. Buitenom waar de Unique mensen ook nog eens de nodige treden hebben weggezaagd. Boven gekomen wacht de heren een koelkast met daarin de zender en een flesje champagne voor de moeite. Alles is die avond op televisie terug te zien in het NOS-Journaal. Decibel gaat nu ook iedere dag uitzenden, van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat. Maar nooit 24-uur per dag. Wel gaat men steeds meer live-programma's maken en zelfs locatie uitzendingen. Bijvoorbeeld vanuit het Vondelpark. Ook in dat jaar de start van Radio Octaaf.