| |
Vanaf de jaren zeventig volgden meer en meer de 'landpiraten'. Eind seventies/begin eighties waren er al heel wat actief. In Belgie probeerde de overheid op een gegeven moment deze met man en macht tegen te gaan. Niet zelden daartoe aangespoord door de Publieke Omroep. De manier waarop dat alles toeging leek soms bijna op oorlog. |
Opgepakt -Scorpio werd op 20 februari 1980 met veel vertoon opgepakt door de politie en de BOB (Belgische Opsporings Brigade). Het station was gehuisvest in een studenten societeit en vlak voordat de inval plaatsvond wist men nog een oproep te doen via de zender. Het gevolg was dat er al heel snel zo'n 400 studenten kwamen opdagen om hun protest te laten horen. Ze blokkeerden de gangen van het gebouw en de nog niet vertrokken overheids dienaren konden zodoende het pand niet verlaten. Diverse politie-éénheden probeerden assistentie te verlenen maar waren niet succesvol. Er volgde druk overleg en het compromis werd dat er geen apparatuur in beslag zou worden genomen. Wel werd de zender verzegeld zodat er niet meer kon worden uitgezonden. |
|
 |
|
| |
Verontwaardiging -
Die avond werden er overigens nog enige Leuvense stations opgepakt. In die tijd waren er al twee belangenorganisaties voor de vrije radio's (Vlaams en Waals) en deze zochten en vonden de publiciteit in hun protest tegen de overheidsacties. De pers was zeer geinteresseerd. Ook bij de collega radiostations was de verontwaardiging groot. En dat leidde er weer toe dat Radio Plus en Radio LLN uit Brussel onderdak boden aan de programmamakers van Scorpio. Een paar dagen na de actie was Scorpio dus weer iedere avond te horen, nu via twee FM-frequenties die behalve in Brussel ook waren te ontvangen in Leuven. |
| |
| Demonstratie -
Daar in Leuven hadden sympathisanten van Scorpio bedacht om hun strijd voor vrije radio maar eens goed te tonen. Op woensdag 27 februari 1980 vond er een demonstratie plaats die meer dan 1.000 mensen op de been bracht. De stoet trok door de stad en scandeerde leuzen tegen de BRT en voor het nieuwe fenomeen van de vrije radio's. Maar ook de overheid was massaal aanwezig. Een grote politiemacht met overvalwagens was komen opdagen bij de demonstratie. Deze dienders stuurden op een gegeven moment de demonstraten een doodlopende straat in en toen er enige consternatie ontstond gaf de politie het bevel de demonstrate te beeindigen. Daar wilde de massa niets van weten en de stoet probeerde om te keren. Maar daar werd de weg versperd door de politiemacht. |
|
| |
Gevechten -
Op dat moment sloeg de vlam in de pan. De vrije radio symphatisanten weigerden om zo maar even de overheid te laten bepalen wanneer hun demonstratie moest eindigen. De groep ging massaal op straat zitten. Dat was het teken voor de politie om in actie te komen. Waterkannonnen werden ingezet op de massa en degenenen die niet wilden vertrekken werden met knuppels weg geslagen. Diverse gewonden waren het gevolg. Radio Scorpio stuntte vervolgens door nog dezelfde avond weer met een eigen zender in Leuven in de lucht te komen. |
| |
Publiciteit -
Als het vrije radio gebeuren nog niet helemaal goed op de kaart stond was dat nu wel het geval. De Belgische televisie was ook aanwezig bij de demonstratie en toonde de heftige beelden. De dagen daarna deed de geschreven pers dat ook massaal. In heel Belgie kwam de discussie op gang om radio maken niet meer een privilege van de Openbare Omroep te laten zijn maar de ether vrij te geven. Ook politici mengden zich in deze discussie met al hun voors en tegens. |
| |
Het gaat door -
Hoewel de mediaminister hierdoor al wat ging filosiferen over mogelijkheden voor vrije radio's veranderde er verder niets in het overheidsbeleid. Sterker nog, tot dan toe waren er in Brussel nog geen noemenswaardige oppakacties geweest in tegenstelling tot Leuven. Maar op 7 maart 1980 vond er een inval plaats bij Radio 104 in Brussel terwijl het station niet eens in de lucht was. Andere stations kregen op dat moment tips dat ook zij aan de beurt waren.
En inderdaad wemelde het in Brussel ineens van de peilwagens. Terwijl die nacht diverse stations (zoals Contact) vrijwillig uit de lucht gingen begonnen anderen (Radio Plus) uitgebreid in hun programma's te berichten over op handen zijnde acties. Dit bracht honderden mensen op de been en ook de pers was massaal aanwezig. In de oorlogssfeer die dat opleverde durfde de overheid toch geen acties aan en blies het hele gebeuren af. |
|
|
|
| |
Riposte - De meeste stations zaten op een frequentie beneden de 104 mhz. De overheid had inmiddels verklaard dat uitzenden tussen 104-108 mhz zou worden opgevat als een misdaad en dat iedereen die dat zou proberen meteen zou worden opgepakt. De gezamenlijke Brusselse piraten besloten om de proef op de som te nemen en brachten op maandag 10 maart 1980 een station in de lucht onder de naam Radio Riposte. Frequentie: 104.2 mhz. Hierop werd veel info gebracht over de strijd voor vrije radio en de oppakacties. De overheid rukte meteen uit met peilwagens en politie maar het station wist dagenlang permanent zoveel mensen op de been te brengen dat men een oppakactie niet aandurfde.
Vervolgens werd wel met veel geweld Radio Alternatives opgepakt. Enkele mensen die daar de weg probeerden te versperren werden in elkaar geslagen en anderen gearresteerd. Van een café dat onder de studio was gevestigd werd door een politiemacht de gehele inboedel kort en klein geslagen. Men moest daar door om bij Alternatieves binnen te komen en in dat café was eerder door Radio Riposte een persconferentie gegeven. |
| |
Het wordt grimmiger -
In de programma's van Radio Plus werd vervolgens fel kritiek gegeven op de actie. Wederom kwam een grote massa op de been en een zware politiemacht moest het politiebureau bewaken. Men wilde dit namenlijk bestormen om de arrestanten te bevrijden. Intussen werd op Radio Plus opgeroepen te komen helpen met het herstellen van het café. Die avond kwam Radio Alternatives weer terug in de ether maar de gemoederen bleven verhit.
Op 13 maart 1980 kwam Radio Riposte weer terug in de ether met als locatie de Brusselse Universiteit. In de loop van de week wisselde de locatie weer (o.a. naar Leuven) en de overheid probeerde regelmatig om Riposte op te pakken. Maar de immer aanwezige groep symphatisanten weerhield de overheid er toch maar van om de actie uit te voeren. Wel werd Radio Plus op 21 maart opgepakt en alle aanwezigen werden gearresteerd. Die avond was het station weer in de lucht. |
| |
Legaliteit -
Duidelijk dus dat het de eerste maanden van 1980 heftig toeging in de Belgische piratenwereld en zeker in Leuven en Brussel. Er zouden nog heel wat acties volgen voordat begin 1981 een rechter bepaalde dat de Belgische wet niet expliciet etherpiraten verbood. Daarmee werden dan ineens de vrije radio's legaal. En ging de regering aan de slag om dat te reguleren middels een nieuwe mediawet. |
| |
| |
| |
