Muziekschandaaltjes
Door Nico Fintelman (Smits)
 

Ophef - In de loop van de afgelopen decennia was muziek regelmatig aanleiding voor ophef. De teksten van platen of de daar omheen gebrachte zaken konden nogal eens mensen en/of omroeporganisaties op de kast jagen en de samenleving in beroering brengen, soms gevolgd door een verbod zo’n nummer op de radio te draaien.

Ik heb het dan niet over dictatoriale staten waar de overheid de vrijheden beperkt houdt maar over de westelijke democratische landen waar vrijheid van meningsuiting en expressie wettelijk bepaald is. En een groot goed is. De lijst van ‘besmette’ platen is eindeloos lang, hierbij enige voorbeelden.

 
   
Kont - Bepaalde zaken zal iedereen zich nog wel herinneren, zeker ook in Nederland. In 1982 bracht de formatie De Dijk het nummer ‘Bloedend hart’ uit. Hierin komt de tekstregel ..”en ik krab wat aan mijn kont” voor. Dat was wat te ruig voor de NCRV en daar wilde men het nummer niet op de radio draaien. Het was de debuutsingle van de groep en in een tijd dat er nog niet veel andere radiozenders waren dan de nationale popzender Hilversum 3, was airplay op dat station erg belangrijk voor artiesten. En dus maakte De Dijk een speciale NCRV versie van het nummer waarin de gewraakte zin werd gewijzigd naar …”en ik krab wat aan mijn hond”. En zo werd de plaat wel weer gedraaid. Overigens werd het geen hit, dat gebeurde pas vele jaren later met een live uitvoering van het nummer.
   

Willempie - In 1976 bracht komiek Andre van Duin het carnavalsplaatsje ‘Willempie’ uit en dat veroorzaakte nogal wat commotie. De act die Andre erbij had was die van een dommig en raar mannetje met een koddig uitziende helm op zijn hoofd. Eigenlijk het soort act waarvan we Van Duin altijd hebben gekend. Maar de familie van een geestelijk gehandicapte wilde een proces aanspannen tegen Andre van Duin omdat ze vonden dat hij hiermee geestelijk gehandicapte mensen beledigde. Dat was uiteraard niet de bedoeling en Van Duin bood op televisie zijn excuses aan maar het leed was al geleden.

Een aantal deejays van Hilversum 3 onder leiding van een nogal politiek correcte Felix Meurders riepen een boycot af tegen de plaat en deze werd in de meeste Hilversum 3 programma’s niet gedraaid. Veel helpen deed dat niet. De TROS en de nog kleine omroep Veronica draaiden ‘Willempie’ nog wel alsmede zeezender MiAmigo en de plaat kwam op nummer één in de Top 40.

 
 

Move- In de tweede helft van de jaren zestig is de nieuwe muziek, de popmuziek dus, gigantisch op gang gekomen. Eén van de engelse groepen die furore maakt is The Move en zij hebben diverse grote hits. Persoonlijk vindt ik het nummer ‘Flowers in the rain’ een erg fraai nummer, het is een beetje een hippie song die ook nog radiofurore maakt. Het is namenlijk de eerste plaat die in 1967 op de nieuwe (en eerste officiele) popzender BBC Radio 1 wordt gedraaid.

Maar de manager van de groep besluit ter promotie een geintje uit te halen en stuurt de pers het plaatje toe vergezeld van een kaartje waarop een cartoon. Hierin wordt de engelse premier Harold Wilson naakt in bed met zijn secretaresse afgebeeld. Tegenwoordig zouden we er wel om kunnen lachen maar in het Engeland van die tijd is het nog een ‘bloody shame’. Wilson dient een klacht in bij de rechtbank tegen The Move en de uitspraak is opvallend. Alle royalties van de plaat ‘Flowers in the rain’ noeten naar een goed doel dat wordt aangewezen door Harold Wilson. De plaat wordt een gigantische hit (=veel royalties) en tot op de dag van vandaag gaan de opbrengsten nog naar dat goede doel (het nummer is nogal eens te horen op oldies zenders).

 

UK - In Engeland spelen dit soort perrikelen trouwens veel vaker dan bij ons. Als in February 1972 in Belfast Bloody Sunday heeft plaatsgevonden brengt Paul McCartney de single ‘Give ireland back to the Irish’ uit. Dit is wat te politiek voor de engelsen en de plaat mag niet op de radio worden gedraaid. De groep The Kinks komt in 1970 met de plaat “Lola’. Hierin een zinsnede waarin een dame “Coca Cola” drinkt. Dat is ongeoorloofde reclame vindt de BBC en besluit de plaat niet te draaien. Ray Davies, de leider van de groep, snelt naar de platenstudio en vervangt “Coca Cola” door “Cherry Cola” en de BBC accepteert het nummer alsnog. ‘Lola’ wordt een wereldhit. - De engelse groep Frankie goes to Hollywood brengt in het najaar van 1983 de single ‘Relax’ uit en deze komt begin 1984 binnen in de engelse hitparade.

Mike Reid is dan één van de populairste deejays in Engeland en doet de ochtendshow op BBC Radio 1. Nadat hij de plaat enige dagen heeft gedraaid begint hij opmerkingen te maken over het homo-erotische karakter ervan en met name de videoclip die erbij hoort. De bazen van de BBC veren op en verbieden de plaat. Deze mag niet meer worden gedraaid op de BBC en de clip mag niet meer op tv. De publieke verontwaardiging over het nummer zorgt bij anderen dan weer voor publieke verontwaardiging richting BBC. In ieder geval wordt het nummer enorm populair bij de jeugd en staat meteen op nummer één van de Engelse hitparade.

De engelse Punk-Rock band The Sex Pistols brengt in 1977 het nummer ‘God save the Queen’ uit. Het is een ruige uitvoering van het engelse volkslied en daarmee wordt het Verenigd Koningkrijk en met name hun koningin belachelijk gemaakt. Geheel in stijl met de dan populaire punkbeweging waarin veel jongeren zich afzetten tegen de oudere generatie. De boosheid over de plaat is bij grote groepen engelsen enorm en bijna als vanzelf wordt de plaat verboden op BBC radio. Maar de jeugd vindt het fantastisch en de plaat komt op nummer één in de UK. Echter, de samenstellers van de hitparade zitten er zo mee in hun maag dat ze besluiten ‘God save the Queen” niet hoger dan nummer 2 te zetten waarmee de hitparade enigzins wordt vervalst.
 
USA- In 1967 brengen The Rolling Stones weer eens een nieuwe single uit: 'Let's spend the night together'. Het zal een wereldhit worden. Ter promotie doen de Stones een optreden in de dan belangrijkste talkshow van de USA waarin ook altijd artiesten optreden: de Tonight Show die wordt gepresenteerd door Johnny Carson. Maar daar is men nogal preuts ingesteld en het voorstel om 'samen de nacht door te brengen' kan niet op televisie vindt men. Dus wordt ter plekke de tekst van het nummer gewijzigd in 'Let's spend some time together'.
 
 
 
 
 
Terugkeren naar de MN home