Beautiful People
Door Nico Fintelman (Smits)
 

Melanie- 'Beautiful People' is de titel van een song waarmee de Amerikaanse Melanie eind 1969 in de hitparade stond. Ze was een hippie zangeres en verwoordde hiermee het hele wezen van het hippiedom. Iedereen is prima en we moeten lief zijn voor elkaar. Op het moment dat ik dit schrijf zitten we in de meimaand van 2007 en de zomer komt er aan.

En dat betekent dat het dan 40 jaar geleden is dat we de 'Summer of Love' (1967) mochten beleven, het feitelijke begin van de hippie generatie. Ik was nog behoorlijk jong maar doordat ik al heel vroeg geinteresseerd was in popmuziek en derhalve ook radio luisterde, kreeg ik daar al aardig wat van mee. De rest kwam in de jaren daarna want er zat natuurlijk een uitgebreid gevolg aan die legendarische zomer.

 
 
Sixties - De sixties waren de jaren van 'revolutie'. Daarvoor waren de jaren vijftig die van de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog geweest en in de westerse wereld was men toen voornamelijk braaf, saai en heel werkzaam. Maar in de eerste helft van de jaren zestig kwam daar wat betreft de jeugd verandering in. Belangrijk element was de popmuziek die samen met andere zaken ervoor zorgde dat jongeren niet meer zo braaf deden wat ouderen van hen verwachten en zich tegen hen afzetten. De Rock and Roll had eerder al de toon gezet en de popmuzikanten uit de jaren 1963-1966 zorgden er vervolgens voor dat de jeugd nog meer hun eigen muziek kreeg waarmee ze uit hun dak gingen. Beatles, Stones, Who, Kinks, Georgie Fame, Yarbirds, Dave Clarck Five en in ons land bijvoorbeeld The Golden Earrings en The Outsiders maakten fantastische platen en werden idolen.
 
Vervolgens ontstond een echte jeugdcultuur die zich ondermeer uitte in haardracht, (mannen met lange haren hetgeen toen nog schokkend was), de mode (bijvoorbeeld de introductie van de minirok) en speelfilms die zich op de moderne jeugd richtten. Zo maakten de Beatles een aantal speelfilms en ook Bob Dylan maakte er één. Maar ook is bijvoorbeeld een film als 'Easy Rider' met Dennis Hopper en Peter Fonda een goed voorbeeld. Ook in de sixties begon de armoede minder te worden en kreeg de jeugd eveneens beschikking over geld. Dat betekende de mogelijkheid tot het kopen van platen, bezoeken van films en popconcerten en het aanschaffen van brommers (Kreidler en Zúndapp waren bij ons de populaire merken).
 
Vietnam- Naarmate de jaren zestig vorderden werd de jeugd zich meer bewust van hetgeen in de wereld gebeurde en begon zich nog meer af te zetten tegen de oudere generatie. Deze was in hun ogen vooral bezig met materiele zaken en ruzie maken. Dat laatste ook met name in betrekking tot de oorlog in Vietnam. Protesten tegen deze oorlog werden steeds luider en verwoordden zich ook in de popmuziek. Voorbeelden zijn (overigens prachtige) songs als 'We shall overcome' van Pete Seeger dat feitelijk een heel oude folksong is, 'Universal Soldier' van Donovan, 'Blowin in the Wind" van Bob Dylan (later een hit voor de Hollies), 'Eve of Destruction' van Barry McGuire en als belangrijkste misschien wel 'I Feel like I'm fixin to die Rag' van Country Joe and the Fisch. Ook in dit verband kunnen de concerten worden genoemd van folkzangeres Joan Baez die getrouwd was met een voorman van de anti-Vietnam beweging in Amerika, David Harris. In Nederland zong Boudewijn de Groot 'Meneer de President'.
 

Anti beweging - De protesten tegen de Vietnam oorlog zorgden er zo voor dat een groot deel van de jeugd een (niet formele) anti beweging ging vormen. Daar ontstond de gedachte van geen oorlog maken maar lief zijn voor elkaar. Het begin van het hippiedom was er. Het jaar 1967 was daarin cruciaal, steeds meer mensen waren in de periode ervoor in deze gedachtengang gaan geloven en ook popartiesten deden er aan mee. Gezegd moet worden dat men met name in de Verenigde Staten hierin voorop liep hetgeen begrijpelijk was omdat dat land nauw betrokken was in de Vietnam oorlog. Het was dan ook in de Country Fairgrounds in het Californische Monterey dat er voor de jongeren een gigantisch popevenement werd georganiseerd.

Op 16, 17 en 18 juni 1967 vond daar het eerste meerdaagse popconcert plaats. Vele van de toen belangrijke artiesten traden er op, enkele namen: The Mama's en Papa's, Association, Scott McKenzie, The Who, The Byrds, Otis Redding en de beginnende Jimi Hendricx en Janis Joplin. Het werd een gigantisch succes, meer dan 200.000 bezoekers waren getuige van de optredens die in het teken stonden van 'Love and Peace' hetgeen de slogan van de hippies zou worden. Aansluitend zou die zomer de wijk Haight Ashbury in San Francisco het domein van de hippies worden. Inspirators daarvan waren schrijvers als Ken Kesey, Jack Kerouac en Allen Ginsberg. Uit heel de VS en ook de rest van de wereld trokken jongeren naar San Francisco om onder de warme zon hun 'boodschap' uit te dragen.

Het was niet veel meer dan rondhangen, naar muziek luisteren of zelf maken, concerten bezoeken en de liefde bedrijven. Maar het hippiedom was formeel geboren en stond ineens in een wereldwijde belangstelling. De 'Summer of Love' was een feit. Over deze zomer maakten een aantal artiesten dan ook platen: Scott McKenzie ('San Francisco'), Eric Burdon ('San Franciscan Nights') en The Flower Pot Men ('Let's got to San Francisco'). Muzikaal gezien was 1967 ook een markant jaar voor het hippiedom vanwege het verschijnen van 'Sgt. Peppers', een concept album van The Beatles dat geheel pastte in de tijdgeest. Vervolgens maakten veel artiesten platen die de hele 'love and peace' sfeer uitstraalden zoals The Beach Boys ('Good Vibrations') en The Small Faces ('Itchycoo Park').

 

Ook Nederland- In de jaren die volgden werd het hippiedom in de hele westerse wereld omarmt door de jongeren. Uiterlijke kenmerken waren natuurlijk de lange haren en baarden voor mannen, de kleding (bij dames de vaak Indiaans aandoende 'zwierige' grote rokken) en de felle kleuren en opzichtige patronen die in alles werden gebruikt. Een belangrijk element werd de vrije liefde, iedereen deed het met iedereen. Ook favoriet waren wierook, een beetje mystiek (later in beperktere kring het Boedhisme) en bloemen. Dat laatste symboliseert toch het goede en mooie in het leven en zo ontstond de kreet 'Flower Power' waarmee het hippiedom synoniem werd. In Nederland maakte zanger Armand daarover de plaat 'Blommenkinders'.

Veel hippies werkten niet maar zwierven rond en zochten elkaar op. De Dam en het Vondelpark in Amsterdam waren plaatsen waar men uit de hele wereld naar toe trok. In de Verenigde Staten werden massaal oude Volkswagen busjes opgekocht, in felle kleuren gespoten of geschilderd en vervolgens zwierf men hiermee door het land. Omdat men alles met elkaar wilde doen en delen ontstond zo ook de 'ideale' samenleveringsvorm, de commune.

 

Drugs - Een ander kenmerk was het gebruik van wat toen nog 'hallicunerende middelen' werd genoemd. In eerste instantie was dat het roken van mariuhana, een thema dat ook in de muziek terecht kwam. Over de gevolgen van een blowtje had The Move een hit met 'I can hear the grass grow'. Ook werden zelfs reizen naar Marokko ondernomen omdat het spul daar legaal en goedkoop was. Crosby, Stills en Nash maakten daar veel later nog een plaat over: 'Marrakesh Express'. Het roken van wiet was nog onschuldig maar na verloop van tijd werd het gebruik van verdovende middelen heftiger en gingen velen over op LSD, een echte hippie drug. Deze maakte ook dat musici geluiden en muziek op een andere manier gingen ervaren en dit wilden overbrengen op de nieuwe platen.

En zo ontstond dan weer de zogenaamde 'Psychedelische Rock' met nieuwe groepen als Pink Floyd ('See Emily Play' en 'Arnold Layne'), Yes ('Roundabout' en 'Yours is no disgrace') en Status Quo ('Pictures of Matchstick Man' en 'Ice in the Sun'). In ons land was Groep 1850 een mooi voorbeeld, zij hadden een hitje met het nummer 'Mother No Head', de pop-tegenhanger van het aloude lied 'Vader Jacob'. Een wat minder serieuze benadering was de hit 'Not just a flower in your heart' van het eveneens Nederlandse After Tea. Maar anderen gingen onder invloed van de drugs nog verder en maakten popmuziek die heftiger, zwaarder dan wel zwaarmoediger was en deze kreeg dan ook de naam 'Underground Music'. Goed voorbeeld daarvan is de New Yorkse formatie 'The Velvet Underground' met een nog jonge Lou Reed, een groep waarbij kunstenaar Andy Warhol nauw betrokken was. In zijn algemeenheid werden LP's steeds belangrijker en iedere serieuze artiest werkte er uitgebreid aan, het bleef niet meer bij singeltjes alleen.

 
Hair en Woodstock- En op de theater boulevard van New York beleefde een heuse hippie-musical zijn premiere: 'Hair'. Binnen korte tijd werd deze overal in de wereld opgevoerd en zeer populair. Deze produktie herbergde fantastische muziek en een aantal van die nummers werden vervolgens door bekende artiesten op plaat gezet. Nina Simone had zo een wereldhit met 'Aint got no, I got life' en hier bij ons had de Amsterdamse groep Zen een nummer één hit met de titelsong. En er volgden meer grote popfestivals.

In het Oost-Amerikaanse Bethel werd in 1969 het 'Woodstock' festival gehouden. De organisatie was niet zo best en men had er ook geen rekening mee gehouden dat er wel eens heel veel mensen konden komen, het gevolg was chaos. Zo'n 400.000 mensen kwamen op het driedaagse festival af en naarmate de groep bezoekers groter begon te worden werden de dranghekken meer en meer platgelopen waarna de organisatie besloot het concert maar gratis te maken. Vervolgens was er niet genoeg eten en drinken, waren er niet genoeg toiletten en een gigantische regenbui maakte van het veld een modderpoel.

Maar de toeschouwers hadden de tijd van hun leven, en dat lag niet in de laatste plaats aan de artiesten. Jimi Hendrix deed een fraaie gig waar hij onder meer het Amerikaanse volkslied speelde op een snerpende gitaar. In de drie dagen die volgden kwamen er fantastische optredens van Richie Havens, Ten Years After, Joe Cocker, Jefferson Airplane, Canned Heat en vele anderen. 'Woodstock' werd een legendarisch hippie-festival en nog regelmatig bekijk ik met veel plezier de DVD van dit concert. In 1970 kregen we dan in Nederland een gelijksoortig evenement, popfestival Kralingen in Rotterdam (Stamping Ground) waar eveneens drie dagen de grote namen uit de popwereld stonden. Jefferson Airplane, Santana, Canned Heat, The Birds, Hot Tuna, Focus. Ekseption, CCC, Supersister, Pink Floyd en nog vele anderen.
 

Alweer voorbij- Met het eindigen van de jaren zestig was het hippiedom op zijn hoogtepunt en behoorden vele jongeren in mindere of meerdere mate tot de hippie's. In de Verenigde Staten waren Sonny and Cher het hippie voorbeeldduo en in Nederland Elly en Rikkert die zich later tot het geloof zouden bekeren en een boegbeeld van de EO worden. Een prachtige song was in 1969 het nogal bombastische 'Something in the Air' van de groep Tunderclap Newman waarin het hele gebeuren werd verwoord. Eind sixties, begin seventies werden er nog steeds anti-oorlog songs gemaakt die ook mooie popmuziek opleverden. John Lennon en Yoko Ono met 'Give peace a change', Crosby, Stills, Nash en Young met 'Ohio', Peter met 'Peace' en de nodige anderen.

Tot ver in de jaren zeventig leefde het hippiedom voort maar werd wel steeds minder. De volgende generatie had er niet veel meer mee. Maar voor ingewijden eindigde de hippietijd al veer eerder en dat kwam door een aantal dramatische gebeurtenissen. Allereerst werden eind jaren zestig diverse bekende popartiesten gearresteerd voor het in bezit hebben van drugs. Mick Jagger en Keith Richards van The Stones zaten zelfs nog even in de cel en maakten er een song over: 'We love you'.

 

Ernstig - Maar nog veel ernstiger werd het op 6 december 1969. Die dag werd er een groots popconcert gehouden op het circuit Sears Point Raceway  in Altamont, niet ver van San Francisco. De toegang was gratis en er kwamen zo'n 300.000 bezoekers. Optredens waren er van Jefferson Airplane, Santana, The Flying Buritto Brothers en CSN&Y. Maar de hoofdact waren The Rolling Stones, het was eigenlijk de afsluiting van hun Amerikaanse toernee. The Stones hadden als persoonlijke lijfwachten Amerikaanse Hells Angels ingehuurd en dat ging al vanaf het begin van het concert mis. De Hells Angels werden, onder meer door overmatig drank- en drugs gebruik erg agressief tegen het publiek en de artiesten. En al vanaf het begin van de optredens braken er met grote regelmaat vechtpartijen uit (daaraan debet was ook het drugsgebruik van bezoekers).

Marty Balin van The Jefferson Airplane werd nadat hij probeerde te bemiddelen in één van die onenigheden door The Hells Angels knock-out geslagen. Toen The Stones eindelijk als laatsten aan hun optreden begonnen was de hele sfeer al aardig opgefokt. Probleem was dat het podium te laag was gebouwd en het voor toeschouwers mogelijk was er op te klimmen. De 18-jarige Meredith Hunter was één van hen en probeerde zo bij The Stones te komen. Meredtih bleek gewapend met een geweer en een aantal Hells Angels sprongen boven op hem en sloegen op hem in en staken hem met een mes waardoor hij overleed. Verder overleden op deze concert happening nog eens drie mensen als gevolg van een ongeluk. Allemaal zaken die niet veel meer van doen hadden met de 'love and peace' gedachte van de hippies. Af en toe kijk ik nog wel eens de DVD van Altamont ('Gimme Shelter') met daarop The Stones in voorbereiding en later backstage, verder prima muziek maar ook heel gruwelijk de dood van Meredith Hunter in beeld.

Nog veel erger - Kort daarvoor, op 9 augustus 1969, was een hippie-sekte, de Manson Family, binnengevallen in het Californische huis van filmmaker Roman Polansky en zijn vrouw de actrice Sharon Tate. Roman was niet thuis maar de zwangere Sharon werd op zeer brute wijze vermoord evenals een aantal mensen die bij haar in huis waren.. De leider van de 'familie' die deze vreselijke daad uitvoerde was de mislukte popmuzikant Charles Manson. In de dagen er na werden nog enkele mensen vermoord  maar het duurde nog wel een paar maanden voordat deze hippie-groep als dader in beeld kwam en werd opgepakt. Charles Manson werd tot levenslang veroordeeld. Redelijk gestoorde mensen aanbidden hem nog altijd en de veel later opgerichte popgroep Marylin Manson is genoemd naar actrice Marylin Monroe en Charles Manson. Overigens hadden zij niets met elkaar te maken.

Einde- Het zal duidelijk zijn dat door dit alles het hippiedom zijn onschuld had verloren en 'Flower Power' verder weg was dan ooit, vandaar het officieuse einde van het hippiedom met het eindigen van de jaren zestig. Bovendien gingen begin jaren zeventig de drugsgebruikers onder de hippies over op de veel zwaardere, agressieve en erg verslavende heroine. Velen overleden door overmatig en verkeerd gebruik daarvan en degenen die overleefden zagen hierdoor een deel van hun leven geruineerd worden. Ook bekende artiesten gingen er aan ten onder: Janis Joplin, Jimi Hendrix, Jim Morrison (The Doors), Brian Jones (The Stones) en in latere instantie Keith Moon (The Who). Toen de seventies eenmaal waren begonnen bleken de mooie idealen ook niet meer haalbaar.

Weliswaar was de oorlog in Vietnam beeindigd maar wel ten koste van tienduizenden doden. Andere oorlogen bleven of kwamen. En communes waren toch ook een wat te optimistische kijk op de samenleving, ieder mens heeft zijn privacy nodig. Lief zijn voor elkaar bleek op de hippie manier te idealistisch, het hippiedom kwam in de eerste helft van de jaren zeventig langzaam ten einde. Ik ben veel later nog eens wezen kijken in de wijk Haight Ashbury in San Francisco waar het allemaal begon, maar veel was er niet meer terug te vinden van 'The Summer of Love'.

Albums- Wat overblijft zijn de mooie herinneringen en de prima muziek. In dit stukje heb ik een aantal fraaie nummers genoemd maar er waren er nog veel meer. En in de jaren zeventig maakten een aantal popartiesten die hun roots in het hippiedom hadden heel mooie muziek waarin de zaken en gevoelens van weleer doorklonken. Denk bijvoorbeeld maar aan Stephen Stills, David Crosby, Joni Mitchell, Jackson Browne, Seals and Crofts en in het begin John Lennon. Voor mij persoonlijk is het prachtige album 'Deja Vu' van Crosby, Stills, Nash en Young een goed voorbeeld van muziek die onder invloed van de hippie gedachte tot stand kwam. De groep Grateful Dead begon al in de hippie tijd maar zou tot in de jaren negentig bestaan. Hun hippiemuziek bestond vaak uit lange muziekstukken. De groep stond onder leiding van Jerry Garcia. Grateful Dead had al die jaren een grote groep trouwe (vaak nog hippieachtige) aanhangers die de bijnaam Deadheads kregen en die de groep overal waar ze optraden volgden.

LP's - Voor de muziek van al deze artiesten werden albums (LP's) zoals gemeld erg belangrijk. In de VS kreeg men al in de jaren zestig radiostations die bijna niets anders draaiden dan LP muziek, in Europa maakten we daarmee kennis toen de Engelse deejay John Peel in 1967 iedere avond op zeezender Radio London het LP-programma 'The Perfumed Garden' ging maken. Vervolgens zou hij nog decennia lang LP-programma's maken bij de BBC. Vanaf eind jaren zestig, begin jaren zeventig bracht in ons land zeezender Radio Veronica iedere avond een LP-programma van Tineke de Nooij en ook in de 'Lexjo' werd aandacht besteed aan deze muziek.

En op Hilversum 3 kwam Ad Visser met zijn 'Superclean Dreammachine" en deed natuurlijk de VPRO er veel aan. Uiteindelijk werd in 1974 de Engelse zeezender Radio Caroline een LP-zender ('Europe's first and only Album station') en bracht deze muziek jarenlang op een relaxte manier onder de slogan 'Love, Peace and Good Music'. Het op hippie idealen gebaseerde 'lief zijn voor elkaar' dat constant op de zender werd uitgedragen onder de noemer 'Loving Awareness' kwam echter nooit goed uit de verf.

Melanie- We vergeten de 'Summer of Love' dus niet en zangeres Melanie treedt nog altijd overal in de wereld op. Haar song 'Beautiful People' werd in 1997 opgenomen door de Nederlandse zangeres Mathilde Santing en werd in die uitvoering zelfs acceptabel voor het softe Sky Radio. Van de vele luisteraars die het station dagelijks heeft zullen er maar bitter weinig weten wat voor een verhaal bij dat nummer kan worden verteld.

 
 
 
 
Terugkeren naar de MN home