Radio Luxemburg
Door Nico Fintelman (Smits)

 

 

Eerste Nederlandse commerciele radio - Het is bijna niet meer voor te stellen maar ooit was Radio Luxemburg in Nederland een erg populaire zender. In de jaren 50 van de vorige eeuw toen we nog maar twee publieke radiozenders hadden en verder niets (dus ook geen muziekzenders) begon een groep zakenmensen met Nederlandstalige radioprogramma's via Radio Luxemburg. Om precies te zijn op 5 december 1953. Luxemburg was een commercieel radiostation en daar had je er niet veel van in Europa. Daar kwam bij dat men zich in Luxemburg niets aantrok van internationale afspraken over de ether.

Een land als Luxemburg is klein en zou volgens die afspraken maar met een klein vermogen zender mogen uitzenden, voldoende om het landje te bestrijken. Maar in het Groothertogdom gooide men er op de middengolf (FM werd nog niet beluisterd) een gigantisch vermogen tegenaan en in combinatie met een erg hoge zendmast betekende dat een goede ontvangst in heel Europa. Het vermogen van die middengolfzender was zo ongeveer 1500 Kilowatt en de programma's gingen de ether in via de AM1440, toen nog aangeduid als 208 meter.

 
Van Familie- naar Popradio - Begin jaren 60 was ik nog een klein jochie maar ik herinner me dat in die tijd bij ons thuis altijd Radio Luxemburg aan stond. Dat wil zeggen, tot 14.00 uur want dan begonnen de Duitstalige uitzendingen. Het was in de belevenis van nu vrij truttige radio met programma's die vaak maar een half uur duurden maar er werd de hele ochtend muziek gedraaid en dat hoorde je nergens.
 

Radio Veronica kwam en werd een concurent maar dat had pas echt invloed nadat Veronica in 1965 een steeds professioneler progammering kreeg, veel meer popmuziek ging draaien en startte met de Top 40. Vanaf toen ging het minder met de Nederlandstalige programma's van Radio Luxemburg. Uiteindelijk besloot men bij Radio Luxemburg om de Nederlandstalige programma's alleen nog maar 's avonds te brengen en dat gebeurde vanaf 1968 dan tussen 18.00-19.30 uur. Daar werd popmuziek gedraaid en de deejay's waren Felix Meurders, Peter Koelewijn en Mike Vendregh (in eerste instantie samen met Zaki).

Eigenlijk ook een slim gekozen tijdstip want Radio Veronica was in de winter 's avonds in een groot gedeelte van Nederland niet te ontvangen en Luxemburg wel. Voor mij waren deze avondprogramma's top, daar luisterde ik elke avond naar. Maar in 1975 werd ook hiermee gestopt, want commercieel niet meer interessant. Opmerkelijk is dat er vanaf toen iedere avond tot ver in de jaren 80 nog een half uur Nederlandstalige programmering was met Mike Vendregh, Frans van der Drift en later Peter van Dam.

 

208 The station of the Stars - Maar meer nog dan dit alles werd Luxemburg voor mij het station van de Engelse programma's. Die waren er ook al vanaf de jaren vijftig en werden na het verdwijnen van de Engelse zeezenders gerestyled en leverden vanaf 1968 perfecte popradio op. Ik vergeet nooit meer programma's van mensen als David Jacobs, Barry Aldis, Paul Burnet en Bob Stewart en "Luxy" Engels werd voor mij een must. Ik associeer Radio Luxemburg Engelstalig van de eind jaren zestig dan ook met veel platen die je daar voor het eerst hoorde zoals "Mama told me not to come" van Three Dog Night, "Give me just a little more time" van The Chairman of the Board en "Which way you're going Billy" van The Poppy Family. Radio Luxemburg in de avond was in heel Europa maar zeker in Engeland heel populair en de slogan was: 208 The Station of the Stars.

 

70-ies en 80-ies - In de jaren zeventig bleven de Engelsen maar doorknallen, favoriete deejay's waren voor mij toen Tony Prince, Chris Carry, Mark Wesley en later Peter Powell. In 1977 transformeerde men de uitzendingen tijdelijk tot disco-station, geheel volgens de dan heersende trend maar dat was voor mij toen wat minder interessant. In de jaren tachtig nam de populariteit van de Engelse programma's af maar toch klonk het nog prima en goede deejay's waren Rob Jones, Shawn Tilly en Stuart Henry, een al oudere Schotse radiomaker.

 
Einde Engelse programmering - Op 29 december 1991 viel dan het doek voor de Engelsen. Op een bandje dat ik die avond in heb opgenomen hoor ik de jocks voor het laatst met hun programma's en de geschiedenis van het station. In de UK waren de regionale stations populair geworden en middengolf raakte uit de gratie. Bovendien waren de Luxemburgers inmiddels met een Engelse 24-uurs programmering begonnen via een Langegolf zender in Ierland: Atlantic 252 dat heel populair werd in de UK.
 
 
Fading - Geen negatieve zaken? Toch wel, het hoge vermogen had als gevolg dat de zender regelmatig ging faden, wegviel dus. Maar in een tijd waarin er nauwelijks radiokeuze was nam je dat voor lief. Overigens maakten de Engelsen in de jaren tachtig ook nog iedere middag programma's op een FM-frequentie van Radio Luxemburg die uiteraard alleen was te ontvangen in Luxemburg zelf. En s'avonds laat en 's nachts werden dan op die FM-frequentie de reguliere programma's doorgeprikt. En heel soms, als de ontvangst condities goed waren, was dat tot in Zuid-Nederland te ontvangen.

Radio kijken - In de jaren tachtig gingen we vaak naar Luxemburg. Ben van Holland had er een groot huis boven op een berg en als je daar in de tuin stond kon je de machtige zendmast van de middengolf een eind verder zien staan. Het was nog de tijd dat niet gevreesd hoefde te worden voor sabotage of aanslagen en dat betekende dat je met je auto zo bij de zendmast kon komen. En als je geluk had mocht je van de Duitse zendertechnici ook nog even in de zenderkamer kijken waar die middengolfzenders stonden die er zo'n stevige power uitknalden. Je begrijpt, ik heb altijd warme herinneringen gehouden aan 'Luxy' ofwel "208 op Volle Kracht".

Terug? - In 2008 kwam Radio Luxemburg terug als een station met Classic Rock. Te beluisteren via internet-stream, kortegolf en DRM. En dat zijn allemaal luister mogelijkheden die niet door het grote publiek worden gebruikt met als gevolg dat het station in deze vorm maar weinig luisteraars kreeg. Dit Radio Luxemburg Classick Rock stopte dan ook eind 2011.

 
 
 
Terugkeren naar de MN home