Muziek TV
Door Nico Fintelman (Smits)

 

 

Fenklup - Hoewel ik van mening ben dat muziek vooral iets is om naar te luisteren (radio!!) is muziek op televisie toch ook interessant. In het geval van popmuziek is die televisie niet altijd een vanzelfsprekendheid geweest. In de begintijd was popmuziek van en voor jongeren en kwam op de televisie waar ouderen de baas waren nog niet echt veel aan bod.

Mijn eerste herinnering aan een tv-muziekprogramma betreft Fenklup vanaf 1966. Dit programma werd gepresenteerd door een nog heel jonge Sonja Barend en die was toen een wel heel mooie dame met lange zwarte haren. Ik denk dat ze voor veel jongens een droom was. In Fenklup traden de populaire popartiesten uit die tijd op maar het programma besteedde ook aandacht aan andere zaken uit de jeugdcultuur van die tijd, zoals film en mode.

Zo zal ik als radiofanaat nooit vergeten dat in 1968 deejay Joost den Draaijer daar kwam vertellen dat hij na ruzie wegging bij zeezender Veronica die hij mede groot had gemaakt. Overigens had Joost den Draaijer daarvoor zelf ook nog een muziekprogramma op tv gedaan, Moef Ga Ga, maar daar kan ik me eerlijk gezegd niets meer van herinneren. Evenmin van programma's als Twien en Vjoew dat mede gepresenteerd werd door zangeres Bojoura.

 
 

Picknick - Eind zestiger jaren kregen we dan bij de VPRO af en toe Picknik. Dat waren avondvullende programma's vanaf een buitenlokatie waar minder commerciele popartiesten live optredens deden. Maar er zaten wel heel goede bij, ik meen te herinneren dat ook Pink Floyd daar heeft opgetreden. En één van de prsentatoren was weer Joost den Draaijer die inmiddels bij de VPRO zat. Ook in die tweede helft zestiger jaren keken we naar de Duitse televisie met programma's als Beatclub en Musikladen waarin veel erg bekende Engelse artiesten kwamen. Die programma's waren vaak nog in zwart-wit maar hadden wel die speciale 'olievlek' effecten die toen zo modern waren.

 
Jam - Eind jaren zestig komt de TROS in het publieke bestel en krijgt wekelijks enkele uren radio-zendtijd op Hlversum 3. Eén daarvan wordt gevuld door de Engelse deejay Robbie Dale die populair werd bij zeezender Caroline South (dat dan inmiddels niet meer bestaat) en vervolgens nog een tijdje programma doet bij zeezender Radio Veronica. Robbie Dale zijn radio-programma bij de TROS heet Jam en hij gaat om de paar weken ook een televisieprogramma onder die naam doen. Jam TV brengt veel van de dan populaire Engelse popgroepen en wordt mijn favoriet. Als goede bekende van Engelse popartiesten is het Robbie Dale die in het Hilton hotel in Amsterdam een intervieuw voor het programma heeft met John Lennon en Yoko Ono als zij daar tijdens hun huwelijksreis de inmiddels legendarisch geworden 'bed-inn' doen.
 

Toppop - In 1970 begint dan Toppop dat is opgezet met als voorbeeld het al jaren bestaande Engelse tv-programma Top of the Pops. Het Nederlandse Toppop komt iedere week op de buis en volgt  de actuele hitparade. Dat betekent behalve popmuziek natuurlijk ook Nederlandstalige smartlappen, Duitse schlagers en Franse chansons. Maar het programma dat wordt gepresenteerd door Ad Visser brengt wel heel veel popmuziek en het is de begintijd van de Glamrock waardoor we veel te zien krijgen van groepen als The Sweet, Slade, Smokie etc. Toppop wordt een begrip en zal tot einde jaren tachtig bestaan (heel veel jaren later was er weer een Top Pop met Gerard Ekdom).

In 1974 start Sjef van Oekel met zijn komische muziekprogramma Discohoek waarin popartiesten tijdens hun optreden in de chaos van Van Oekel belanden. Erg leuk voor die tijd. Ook in de zeventiger jaren zijn er regelmatig tv-programma's waarin de minder gangbare (LP) muziek gebracht wordt. De Filter Furore Show bij de NCRV bijvoorbeeld, gepresenteerd door Harry de Winter en diverse VARA programma's.

 

Countdown - In 1978 start bij Veronica Countdown met Lex Harding, dat in de jaren tachtig met publiek gaat opnemen en een zeer goed popprogramma wordt. Vele bekende artiesten vanuit de hele wereld komen voor optredens en het zijn illustere namen die het programma vervolgens presenteren: Erik de Zwart, Wessel van Diepen, Simone Walraven en nog een aantal anderen. Maar veel verandert als in 1984 het mediabeleid in Nederland wettelijk een verandering ondergaat. Het wordt dan toegestaan om op de (beginnende) kabelnetten buitenlandse commerciele televisiestations door te geven zolang die niet op Nederland zijn gericht. Zo zien we de Engelse zender Music Box die 24 uur per dag popmuziek brengt, voornamelijk in de stijl van het dan nog alleen Amerikaanse MTV dus met veel videoclips.

Het zijn mensen als Ray Cokes die de programma's presenteren en het ziet er prima uit. Na enkele jaren verdwijnt het station en maakt plaats voor Superchannel dat ook enkele uren per dag pop-programma's brengt. Bijvoorbeeld het Engelse The Tube dat wordt gepresenteerd door de schrijfster Paula Yates die dan getrouwd is met popartiest Bob Geldorf (Boomtown Rats, Live Aid). En veel later trouwt met Michael Hutchinsons (INXS). In die tijd zit ook het Engelse Sky Channel hier op de kabel. Dat is een familiestation dat ook veel poprogramma's brengt die worden gepresenteerd door veejays die ook in Nederland populair worden. Zoals Pat Sharp, de absolute topper van de tienermeisjes en Amanda Reddington die de vriendin is van popmuzikant Frank Boeijen.

Ook zijn er programma's te zien van de dan al jarenlang zeer bekende Engelse deejay Tony Blackburn (voormalig zeezenders Caroline en London en ook BBC1). Na verloop van tijd brengt Sky Channel ook Engelse uitvoeringen van Countdown alsmede van Popformule. Dat laatste is een Nederlands programma dat wordt gebracht door de TROS naar voorbeeld van het Duitse Formel Eins.

 
MTV - In 1987 start MTV-Europe en vanaf einde jaren tachtig komt dit station ook op de Nederlandse kabelnetten al zal het het in veel plaatsen pas in de loop van de eerste helft negentiger jaren worden. Het is een echt popstation met in de 90-er jaren veejays als Kristianne Bakker, Simone Angel en Paul King (van de popgroep King). En dan in 1995 start Nederlands eerste echte 24-uurs popstation op tv: TMF dat met veejays als Fabienne de Vries, Isabel Brinkman en Sylvana Simons de huiskamer indenderd. En ook met een aantal dj's van Radio 538 zoals Erik de Zwart, Wessel van Diepen, Michael Pilarzcyk en later Ruud de Wild. In latere jaren zal het station nog diverse uitvoeringen hebben zoals TMF met louter Nederlandse muziek. Maar uiteindelijk zal TMF opgaan in MTV en verdwijnt de naam definitief. Nog wel krijgen we intussen The Box dat videoclips op verzoek brengt maar na enkele jaren ook weer verdwijnt.
 
Anno nu - Tegenwoordig hebben we op de kabel een keur aan muziek tv-stations. Wat betreft de actuele hitparades (jeugd gericht): MTV heeft een aantal zenders en dan zijn er verder 538, Slam, Nicht Trippin en Xite. Hou je van jazz dan moet je bij Djazz zijn en s'nachts ook bij Mezzo. Voor de liefhebbers van smartlappen is er Oranje TV. Voor de oudere muziekliefhebber VH-1, 192TV en Lite. Zenders met veel oude popmuziek. Behoor je bij de groep die dit mooi vindt dan is BBC-4 ook erg goed. Is geen muziekzender maar daar worden vaak prima specials uitgezonden over de popmuziek van toen of wat algemenere programma's waarin popmuziek voorkomt. Programma's die goed zijn geproduceerd en één tot twee uur duren. Popmuziek is een normaal tot de samenleving behorend verschijnsel geworden en de mogelijkheden tot televisie-stations opstarten zijn er te over dus we hebben inmiddels genoeg te bekijken.
 
 
 
Terugkeren naar de MN home