MediaNostalgie

Hilversum 3

Door Nico Fintelman (Smits)

Avontuurlijk - Destijds was radio avontuurlijk. Zeezenders, Luxemburg en veel later de landpiraten. Je had het gevoel dat er iets gebeurde op de radio. Was soms ook het geval met Hilversum 3 dat we inmiddels alweer jaren kennen onder de naam 3FM.

De toen toch wel (ook door mij) verguisde muziekzender van de Publieke Omroepen bracht af en toe programma's die erg leuk waren. En dan heb ik het met name over de begin jaren zeventig. De vrijdagmiddag had bij de NOS een nieuwe jock, Felix Meurders, die heel lekkere popradio maakte. Felix kenden we overigens al van de avonduitzendingen op Radio Luxemburg.

Zijn programma op Hilversum 3 werd een tijdje vooraf gegaan door Jan Corduwener die eigenlijk platenproducer was en bij zeezender Veronica op zaterdagmiddag het programma 'Muziek Expres' had gepresenteerd. En na Meurders was er dan de hitparade met Joost den Draaijer, toen nog de Hilversum 3 Top Dertig. Later verliet Joost Hilversum 3 en ging Felix de hitparade presenteren die hij omdoopte tot De Daverende Dertig.

KRO - Ook bij de KRO probeerde men er wat van te maken. Deze omroep had op Hilversum 3 zendtijd op maandag- en donderdagmiddag en daar werd dan een "horizontale" programmering ingevoerd en dat was leuk.

Deejays waren Henk Bouwman, Theo Stokkink en Vincent van Engelen en het laatsteuurtje werd dan gevuld met een verzoekplatenprogramma van Johnny Hoes. En zat dus boordevol smartlappen.

TROS - De Tros was toen nog een kleine omroep en had derhalve nog maar een paar uur zendtijd per week. Eén van de jocks daar was Jos Brink en een andere was Robbie Dale. Dat was een legendarische Engelse jock die bij de zeezender Caroline had gezeten en daarna een late-avond programma had gedaan bij zeezender Radio Veronica. Bij de Tros deed Robbie Dale het programma 'Jam' dat hij half engels/half Nederlands presenteerde ("en deze plaat is voor de mooie, de leuke, de lieve meisjes"). Jam had trouwens ook nog een tv-uitvoering. Later verdwenen Jos en Robbie en kwam Hugo van Gelderen die op geheel eigen relaxte wijze een drie uur durend programma op de maandagmiddag ging doen. Draaide lekkere muziek maar kon ook maar zo ineens LP's opleggen. Zo herinner ik me dat hij eens het nieuwe album van Uriah Heep draaide.

Nog meer - Ook leuk was bij de Avro de Cees van Zijtveld Show ("Cees van Wieveld? Cees van Zijtveld. Oh die.."). En bij de Vara deed Eddy Becker een programma met veel hitparadeplaten. maar daar zat ook Herman Stok die al sinds eind vijftiger jaren muziekprogramma's maake. Begin jaren zeventig was hij actief met het programma Mix dat op geheel eigen serieuze wijze en erg gedegen bezig was met de popmuziek.

LP-muziek - Op vrijdagavond was er de VPRO. Al vanaf eind jaren zestig had de VPRO regelmatig programma's met LP-muziek hoewel het ook de VPRO was die eind jaren zestig voor het eerst op Hilversum 3 een hitparade bracht, de genoemde Top 30 met Joost den Draaijer die dus later naar de NOS ging. In de tweede helft van de jaren zestig waren in de popmuziek de Elpee's steeds belangrijker geworden. Hierop diepten popartiesten hun muziek steeds verder uit en/of maakten superlange uitvoeringen van nummers. Zo ontstond de LP cultuur met muziek die vaak wat minder toegangkelijk was voor het grote publiek maar met name voor jonge mensen erg interessant. Zoals gezegd, de VPRO besteedde er eind jaren zestig op de radio al aandacht aan. En dat deed ook Ad 's-Gravenzande en later Ad Visser in het mystieke Superclean Dream Machine bij de Avro.

Op de schop - Begin jaren zeventig was Hilversum 3 op de schop gegaan hetgeen betekende dat er behalve overdags ook 's avonds uitzendingen kwamen en het station toch een beetje meer een popkarakter ging krijgen. De VPRO had de vrijdagavond als uitzendavond en vanaf 20.00 uur tot in de nacht waren er programma's met veel LP-muziek, maar ook blues en oude rock. Het geheel klonk erg lekker en je hoorde er ook nog eens muziek die nergens anders te beluisteren was. Kwam er een minder leuke plaat (er was ook regelmatig jazz waarin ik toen niet zo geinteresseerd was) dan schakelde ik even over naar de hitparade-pop van Radio Luxemburg en in latere instantie ook de Album muziek van Caroline. De VPRO programma's werden gemaakt door Wim Noordhoek, Jan Donkers en Rik Zaal.

En ik geloof dat ook Han Reiziger er wel eens was. Het waren mannen die heel goed bezig waren met die vrijdagavond en ook van een ander kaliber dan de deejay's die we kenden. Zij waren namenlijk ook serieuze journalisten, schreven boeken en maakten televisie-documentaires. De vrijdagavond was derhalve leuk met ondermeer een roemrucht programma als de 'Joe Blow Show' van Wim Noordhoek. En wat me altijd is bijgebleven is het programma 'Jail Cats Corner' waarin verzoekplaten van en voor gedetineerden ("en dan nu een verzoekplaatje van Henk in de jail in Scheveningen voor Peter in de Koepel in Arnhem"). Fascinerend.

John en Bobby - Deze vrijdagavonden hebben er ook voor gezorgd dat er voor mij altijd een link is geweest tussen Bobby Darin en John Lennon, een VPRO link zogezegd. Dat kwam zo: Het zal ergens vlak voor kerstmis 1973 geweest zijn dat op vrijdagnacht na het nieuws van 24.00 uur de VPRO het nummer 'Dream Lover' van Bobby Darin draaide omdat deze zanger enkele dagen daarvoor was overleden. En als tweede plaat kwam 'Mind Games' hetgeen toen de nieuwe single en LP van John Lennon was. Beiden heb ik altijd goede nummers gevonden en op deze manier hebben deze songs en artiesten voor mijn gevoel altijd met elkaar te maken gehad wat natuurlijk helemaal niet zo is. Maar hoor ik een plaat van Bobby Darin dan denk ik aan John Lennon en omgekeerd.

Het werd minder - En daarmee was dit een summiere beschrijving van Hilversum 3 in de begin jaren zeventig. Let wel, het was een ratjetoe aan programma's, niet horizontaal en erg verschillend. En daartussen zaten dan ook programma's die er echt niet thuishoorden zoals de NCRV-Sportshow, Muzikaal Onthaal (met Herman Emmink) en de programma's van de EO. Maar de verbeteringen in de programmering waren bemoedigend en het station had het in zich om erg goed te worden. Maar met name nadat de zeezenders Veronica en Noordzee in 1974 verdwenen zakte het allemaal erg terug. De concurentie was een stuk minder geworden en daarmee ook de noodzaak tot presteren. En zo deed iedere omroep maar een beetje zijn eigen dingetje. En dat werd dan in het geheel niet op elkaar afgestemd.